Ubuntu Linux 11.10'da Cinnamon 1.2 - Resimli Anlatım

Linux Mint ekibi geçtiğimiz Aralık ayının sonlarına doğru yeni GNOME3 çatallanmasını resmen tanıtmıştı.

Hala gelişme aşamasında iken bir inceleme yazısı yazmak istedim. Üzerinde deneyeceğimiz dağıtım ise en gözde Linux dağıtımı olan Ubuntu Linux 11.10 32 bit olsun.

Cinnamon projesi, alışkanlıklar ile yeniliklerin bir arada olması düşüncesi ile başlayan Mint 12 arayüzünün diğer dağıtımlara da kurulabilmesi fikri ile başlatılmış. Yani daha net açıklarsak, GNOME3'ün getirdiği yeni kullanım alışkanlığına alışamamış kullanıcılara Linux Mint 12 ile; GNOME2 kullanımını GNOME3 teknolojisi ile sundukları bu projeyi birçok dağıtıma kurulabilir ve çok daha yetenekli hale getiriyorlar. Ve henüz çok yeni bir proje. İnceleme yazımı bu kadar geciktirmemin sebebi sürekli geliştiriyor olmaları aslında.

Cinnamon'u Ubuntu'nun yanı sıra, Linux Mint 12, Fedora 16, openSUSE 12.01, Arch Linux ve Gentoo dağıtımlarına da kurabilirsiniz. GNOME3 içeren hemen her ortamda kullanılabilir olması güzel. Boyutunun inanılmaz küçük ve kurulumunun da aşırı basit olması güzel bir artı. Ve şu anki güncel sürüm olan 1.2 "kararlı sürüm" olarak tanıtılmış durumda.

Bu arada resim ile bir ilgi kuramadıysanız; Cinnamon, Türkçe'de "tarçın" demek :)

Linux Mint ve Cinnamon için destek alabileceğiniz oldukça başarılı bir Türkçe forum mevcut:


Bazı görüntüler için sanal makine kullanmam şart olduğundan yazının tamamını sanal makine üzerinden aldığım resimlerle hazırlıyorum.

Sanal makineye sıradan bir şekilde Ubuntu kurdum. Ek sürücüleri de kurup 326 pakete(227 MB) ulaşmış güncelleştirmeyi aldım. Bilgisayarı yeniden başlattım ve Unity'li Ubuntu 11.10 hazır:


Resimde de görüldüğü gibi açılış seçeneklerinde sadece Unity ve Unity'nin 2 boyutlu yani donanımsal olarak hızlandırılmamış hali var. Oturum açalım ve Unity karşımızda:


Şimdi Cinnamon'u kolayca kurup hem kendisi hem de eklentiler için güncelleme alabileceğimiz PPA kaynağını, kendi adresinde de belirtildiği şekilde ekleyelim.

Yönetici hesabı ile uçbirimi açalım:


Uçbirime:


deyip, kullanıcı şifremizi yazalım. Sorgu metni çıktığında da Enter'a basalım ve eklensin. Ekranımız şu şekilde olmalı:


Şimdi paket listesi alınsın diye bir güncelleme yapalım:


Kullanıcı şifremizi yazdık ve listeler alındı:


Artık Cinnamon'u basitçe kurabiliriz:


diyoruz, onay için "e", Enter'a basıyoruz ve bağımlılıkları ile birlikte toplam 16.5 MB indirilerek kuruldu:


Artık tek yapmamız gereken oturumu kapatıp, Cinnamon ile açmak. Yapımcıları böyle demiş olmasaydı ben ayarların çakışma ihtimaline karşı yeni bir kullanıcı hesabı oluşturmanızı önerirdim ancak böyle dediklerine göre bir sorun yok. Sadece oturumu kapatıp:


Ubuntu iken:


Artık Cinnamon ile açıyoruz:


Bu kadar. Ve açıldı. İşte Cinnamon:


Artık oturum açmadan önceki seçeneği değiştirmediğimiz sürece hep Cinnamon ile açılacak.

Benim gibi sanallaştırma ile deneyeyim diyenler bir sürprizle karşılaştı. 3D hızlandırma etkin olmadığı için Cinnamon çalışmadı. Video belleğini 128 MB'a çıkarıp 3D hızlandırmayı açınca sorunsuz çalıştı.

Hemen ayarlamalara başlayalım:


Programı çalıştırdığımızda karşımıza gelen ilk ekranda:


Menü ismini değiştirebilme ve yerleşim seçenekleri var. Ben menü ismini Mint yaptım. Yerleşim seçeneğini değştirdikten sonra uygulanması için oturumu kapatıp açmak gerekli. Bu yerleşimler ise sırasıyla:

Geleneksel, şimdiye kadar gösterdiğim hali.

Sadece üst panel:


Klasik yani alışılmış olan ise:


şeklinde. Sizi bilmem ancak ben geleneksel olanla devam ediyorum. Unity'nin aksine tercih hakkının kullanıcıda olması harika.

Takvim yapılandırması:


GNOME3 ile gelen bir özellik olarak açık pencerelerin öngösterimi uygulaması:


Simgeyi açtım ve köşe çalışır durumdaydı zaten. Bir veya daha çok pencere açık iken görüntü şu şekilde:


Bu ekranda iken açık pencerelerden birine tek tıklama ile geçiş mümkün olduğu gibi sağ üstlerinde çıkan çarpı işareti ile de kapatmak mümkün.

GNOME3'ten farklı olarak sağ tarafta sanal masaüstleri mevcut değil. Yeni bir sanal masaüstü açınca sadece o masaüstünde bulunan pencereleri gösteriyor. Ben geçişlerin buradan da olmasını beklerdim.

Dördüncü seçenek ekranımız ise temalar. Henüz yeni bir proje olduğu için şu an sadece 29 tema bulunmakta. Çıkalı iki ay olmamasına karşın bence gayet iyi bir miktar. Hemen bir tema kuralım.

Bunun için Cinnamon'a özel yapılmış temalardan birini indirerek "Ev" klasörümüzdeki ".themes" klasörüne kopyalamamız yeterli.


Tema sitesini bir tıklama ile açalım:



Ve şu an en gözde olan temayı indirelim. Arşivden çıkaralım:


Çıkan klasörü .themes klasörüne taşıyalım. Klasör ismi nokta ile başladığı için gizli sayılmakta. Gizli dosya ve klasörleri Ctrl+H kıayolu ile kolayca görüntüleyebilirsiniz. Eğer .themes klasörü yoksa(bende yoktu) elinizle normal bir şekilde oluşturun.


Ve arşivden çıkan klasörü içine atın. Bu kadar. Temamız kullanıma hazır.


Temalar seçeneğini tekrar açtığımızda karşımızda:


Bir tıklama ile etkinleştirelim:



Tema kurulum işini yeterince basitleştirmişler. Ben eski temaya dönüyorum yine :) Şeffaf daha iyiydi sanki.

Sonraki seçeneğimiz masaüstü efektleri. Pencere açarken, kapatırken, büyütürken, küçültürken ve gösterirken yapılacak olan efektleri ve sürelerini kolayca ayarlayabiliyoruz.


Diğer seçeneğimiz panel araçları:


Kurulu halde gelen beş aracın yanında şu an dokuz tane araç mevcut. Gerçi çöp ve erişilebilirlik seçenekleri çift mi diye bakmadım. Yani şu an araç sayımız oldukça az.


adresinden


en gözde olanı indirelim ve arşivden çıkaralım:


Çıkan klasörü Ev klasöründe .local/share/cinnamon/applets dizinine taşıyalım:


ve aracımız hazır.


Tek tıklama ile etkinleştirelim ve çalışıyor:


Nautilus'ta yer imlerine ekli olan yollar Cinnamon'u bir sonraki başlatışta burada listelenmekte. Aracı sağa sola taşımak henüz var olan bir özellik değil. Ancak Cinnamon'un gelecek planlarında taşıma özelliği var. Yani yerini değiştirebilmek için biraz beklememiz gerekiyor.

Diğer seçenek eklenti. Şu anda iki değil aslında bir adet eklenti mevcut. Diğeri araçlara taşınmış durumda. Eklenti kurulumunda ise:


adresinden eklentimizi indirelim ve arşivden çıkaralım:


Çıkan klasörü Ev klasörümüzde .local/share/cinnamon/extensions dizinine taşıyalım:


Ve eklentimizi etkinleştirelim:


Cinnamon'u yeniden başlattığımızda eklentimiz hazır olacak. Eğer oturumu değil de sadece Cinnamon'u yeniden başlatmak istiyorsanız Alt + F2'ye bastıktan sonra çıkan istemciye "r" yazarak Enter'a basmak yeterli. Bir süre duvar kağıdı ile başbaşa kaldıktan sonra açık pencereler tekrar karşımıza çıkmakta.

Alt + Shift + Tab'a basalım. Çalışıyor:


Sonraki seçenek masaüstü simgeleri. Masaüstünüzde dosya veya klasör olabilmesini istiyorsanız ilk seçeneği işaretli bırakmak yeterli. Ayrıca birçok temel öğe de bir tıklama ile eklenebilcek halde karşımızda.


Pencere tıklama görevlerini de eklemeyi unutmamışlar. Pencerenin üst çubuğuna çift tıklama, orta tıklama, sağ tıklama ve pencere seçme seçenekleri var:


Son seçenek ise sistem font ayarları:


Fontları kolayca değiştirebilmek gayet keyifli. Küçük bir tavsiye: Kaydırma çubuğunun üzerinde iken farenizin tekerleğini hızla çevirmeyin :D

Bence olumsuz olan tarafları listeleyecek olursam: Dil seçeneğine sahip bir ayar uygulaması bekliyordum. Ayrıca sistem menüsü de tam Türkçe değildi. Eklenti kurulumu ve araçların bazı özellikleri için Cinnamon'u yeniden başlatma gereksinimini umarım aşmayı başarabilirler. Panellerde sağ tıklayınca hiçbir seçeneğin çıkmaması da kullanımı olumsuz etkileyen öğeler arasında.  Panel öğelerinin acilen taşınabilir hale gelmesi gerekli. Ve aynı GNOME3 eklenti deposundaki gibi bir-tık ile kurulabilir bir sistem gerçekten harika olur.

Bu şekilde Cinnamon'un kurulum ve kullanımını ele almış oldum. Gelişmekte olan bir projeyi incelemek benim inanılmaz hoşuma gitti.

Peki siz kurup kullandınız mı? İsimsiz de olsa yorum eklemekten çekinmeyin lütfen.

14 yorum :

  1. Merhabalar;

    Pardus güncelleme almayı bırakınca ben de kendime yeni bir dağıtım bulmak istedim. Tabletler için tasarlanmış arayüzü normal bilgisayar kullanıcısına dayatsa da Ubuntu kullanım kolaylığı açısından iyi.

    Cinnamon'u görünce bir deneyeyim dedim. Kurması da kolaymış. Düşünceme göre ,Gnome tek kelime ile geriye gitmiş. KDE 3,5 daha görsel, özelleştirilebilir ve hızlı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oldukça hızlı, yeterince kararlı ve özelleştirilebilir bir dağıtım için size tavsiyem LMDE. GNOME2 ile gelen severek kullandığım bir dağıtım.

      Sil
    2. LMDE'nin yeni ISO dosyası ve Güncelleme Paketi 4 için Gnome Shell'in testing deposuna girmesi bekleniyordu. Gnome Shell testing depoya geçtiğimiz günlerde girdi, yakın zaman yeni bir LMDE ISO kalıbı ve güncelleme paketi 4 ile tanışabiliriz. Geliştiricile yeni kalıplarda hem Mate hem de Cinnamon masaüstünü kullanmayı planlıyorlar. Bakalım yeni LMDE nasıl olacak.

      Sil
    3. Cinnamon'u 1.0 sürümünden beri kullanıyorum, hatta 1-2 günde bir git versiyonunu indirip kendim derliyorum. Cinnamon güzel bir masaüstü deneyimi sunuyor.

      Anladığım kadarıyla Linux Mint iki kanaldan ilerleyecek. Numaralı versiyolar Ubuntu tabanlı olup, LMDE için ise belirli aralıklarla ISO dosyaları ve güncelleme paketleri yayınlayacaklar.

      Güzel ve ayrıntılı anlatımınız için teşekkür ederim.

      Sil
  2. Not: Cinnamon 1.3 ile panel öğelerinin her biri birer eklenti haline geldi ve taşınabilir oldu.

    YanıtlaSil
  3. Cinnamon 1.3.1 sürümü aşağıdaki şekilde yeni ppa kaynağını ekleyerek kurabilirsiniz.

    sudo add-apt-repository ppa:gwendal-lebihan-dev/cinnamon-stable
    sudo apt-get update
    sudo apt-get install cinnamon

    YanıtlaSil
  4. Ubuntu severek kullandığım ve herkese tavsiyem olan bir Linux dağıtımıdır.
    Çok eleştiri almışsa da Unity çok kullanışlı ve hızlı bir Gnome kabuğudur.

    YanıtlaSil
  5. Cinnamon 1.4 sürüm yayınlandı.

    http://cinnamon.linuxmint.com/?p=182

    YanıtlaSil
  6. Elinize sağlık. Cinnamon kullana(bilecekler)caklar için güzel bir rehber.
    Cinnamon'u şahsen hiç beğenmedim.. (Gnome-Shell'i beğen(e)mediğim gibi)
    Tamam donanımım eski olabilir. Onboard ekran kartı kullanıyor olabilirim. Ama bu kadar mı kasmalı bilgisayarımı bir Linux dağıtımının masaüstü ortamı! Gözle görülür şekilde kasmalar var. Görsellik için yapılıyorsa tüm bunlar bence Gnome 2'nin ( fazlaca özelleştirilebilir) ortamı çok daha güzel görünüyordu gözüme (bunlara göre).
    Neyse... Umarım yakında iyileştirmeler olur. Yoksa Windows için yapmak zorunda olduğumuz şeyleri Linux için de yapmamız gerekecek. Yükseltmeler falan filan... Linux için tuhaf terimler bunlar bence.
    Başka dağıtım seçeneği de var tabi ama ısınamıyorum Ubuntu ve Mint dışındaki dağıtımlara. Bakalım. Hayırlısı artık...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorumunuz için teşekkür ederim. Maalesef GNOME3 ile birlikte alışkanlıkların tamamen değişmesi sürecine ek olarak yüksek sistem gereksinimleri de Linux dünyasının başını sarmış durumda.

      GNOME3, Unity, Cinnamon. Üçünü de beğenemedim ben. Halen GNOME2'deyim. Ve tercihim de sanırım artık Xfce olacak. LMDE Update Pack 4 duyuruldu. Şu an güncelleme ile alınabileceği gibi birkaç gün içinde iso kalıpları dağıtılacak. Size tavsiyem benim de yeni sistemim olacak olan LMDE Xfce :)

      Sil
    2. Ubuntu 11.04 ve 11.10 ne kadar kötü izlenim bırakmış olsa da bende, sonuçta yeri ayrı.. Linux'tan nefret etmemi sağlamasına rağmen Ubuntu iyidir.. 11 Katya da yaramadı bana Mint ailesinden.. Ubuntu'ya dönüş yaptım ben de şimdilik.. Ama 10.04.4 LTS... Şimdiye kadar zararı dokunmadı..
      Lmde iso kalıbı çıkana kadar kullanacağım bunu.. İlk önce Cinnamon ve Mate olanı bir denerim sırf meraktan.. Baktım olmadı bende MECBUR Xfce... :)

      Sil
    3. sayin ufuk bey " Şu an güncelleme ile alınabileceği gibi birkaç gün içinde iso kalıpları dağıtılacak. Size tavsiyem benim de yeni sistemim olacak olan LMDE Xfce :)" bu versiyon u nerden bulabiliriz

      Sil
    4. Maalesef LMDE projesinde Xfce ortamına son verildi. Bağlantıda 2012 tarihli olduğunu görebilirsiniz. Artık Cinnamon ve Mate ile devam ediyorlar. Cinnamon 1.9 sürüme ulaştı ve yetenekleri çok gelişti. LMDE Cinnamon'u tavsiye ederim. Bağlantı: http://ftp.linux.org.tr/linuxmint/iso/debian/

      Sil
  7. Cinnamon'u beğendim. Sadece kullanıcıyım. Geliştirme konusunda bilgim sıfır. Normalde KDE kullanıyordum. Artık Cinnamon'a geçtim.

    YanıtlaSil