PCLinuxOS ailesi Kurulum ve İncelemesi

Yuvarlanan dağıtım modelini benimsedikleri için güncelleme alarak ilerlemesine rağmen sık sık canlı kalıplar dağıtan PCLinuxOS'nin KDE-miniME, KDE, KDE-FullMonthy, LXDE ve yeni Mate seçeneklerinin genel duruşlarına bir göz atalım ve kurulumlarını ele alalım.



PCLOS, önce Mandrake ve sonraları da Mandriva'dan çatallanıp bağımsızlaşmış olmasına karşın kullanımı ve yapılandırması açısından tamamen farklı bir konumda. Özelleştirilmiş RPM paketleri kuruyoruz ancak Debian'ın APT aracı ve Synaptic paket yöneticisiyle bu paketleri yönetiyoruz. İki sistemin bir arada olduğu hissini vermesi çok garip ve güzel :)

PCLOS ana masaüstü ortamı olarak KDE'yi kullansa da çeşitli ihtiyaçlara yönelik değişik kalıplar çıkarmakta. Hepsine biraz göz atalım. Listelediğim bütün dağıtımlara bu adresten ulaşabilirsiniz:

http://mirror.internode.on.net/pub/pclinuxos/pclinuxos/live-cd/

UNetbootin'e tam destek sağlayan sistemi USB belleğiniz ile kurmak için bu yazıma göz atabilirsiniz. Henüz 3 ay önce ilk defa çıkarılan 64 bit kalıpları indirip deniyorum.

Sistemde güncelleme aracı olarak sadece Synaptic bulunmasına rağmen küçük bir güncelleme bildirim aracı eklemişler. Sağ alttaki ünlem işareti bana kaç güncellemenin olduğunu söylüyor. Simgeye tıklayıp Synaptic'i açınca Reload diyerek paket listesini alıp Mark All Upgrades ile güncellemeleri seçiyorum ve Apply diyerek yüklüyorum.

Dağıtımı canlı kullanım esnasında pek çok dağıtımdan farklı olarak root yetkilerine sahip olmuyoruz. Size "guest" ismi ve şifresi ile sıradan bir kullanıcı yetkisinde olduğumuzu ve "root" ismi ve şifresi ile de root yetkisi alabileceğimizi söyleyen bir ekran karşıladığı için herhangi bir sorun olmuyor. Masaüstünde aynı pencereye kısayol eklemişler.

Başka bir fark olarak dağıtımı kurduktan sonra istersek root hesabı ile X grafik arabiriminde oturum açabiliyoruz. Dağıtım için özelleştirilmiş kernelleri kullandıkları için 3.2 veya uzun dönemli 3.4 serisi kernel ile geliyor.

Sistem Mandriva gibi kendi ayrı yapılandırma aracına sahip. Root yetkisi ile pek çok ayara buradan ulaşıyoruz.

PCLOS için özel olarak geliştirilen Mylivecd isimli yazılım ile kullanmakta olduğunuz sistemin birebir kopyası bir CD/DVD canlı sistem oluşturup USB'ye veya CD/DVD'ye atabiliyorsunuz. Böylelikle istediğiniz her bilgisayarda sizin ayarladığınız sistemi canlı olarak kullanabiliyorsunuz. Güzel düşünülmüş.

KURULUM

Ben ana dağıtım olan KDE kalıbının kurulumunu yapıyorum ancak kurulum işlemleri hepsinde tamamen aynı. Oldukça olağan bir kurulum yapısı kullanılmış. Hata yapmanız halinde sorumluluk size ait.

Canlı olarak açılan sistemde "Türkçe Q" klavyeyi seçiyoruz ve masaüstü karşımızda. "Install PCLinuxOS" kısayoluna tıklıyoruz ve kurulum yazılımı Drakelive-Install çalışıyor. "Next diyoruz ve karşımıza "Mevcut bölümleri kullan", "tüm diski sil ve kullan" ve "Kişisel yapılandırma" seçenekleri çıkıyor.

Ben bu sanal diske daha önce kurulum yaptığım için karşımda bir tablo mevcut. Disk tablosunu gözümle görüp yapılandırmak için en alttaki kişisel olanı seçiyorum.

Next dedim. Kurmak istediğim bölümü seçip Mount point'e / diyorum ve sistemin kurulacağı bölüm tamam.

Bir de takas alanı seçmemiz gerekli. Daha önceden kullandığınız bir takas alanı yoksa RAM boyutumuz civarında bir disk bölümünü seçip Mount point'te swap'e tıklamanız yeterli. Benim daha önceden ayarlı bir takas bölümüm olduğu için o bölümü seçip Mount dediğim anda takas alanım ayarlanmış oldu.

Eğer siz ayrıca kişisel klasörünüzün ayrı bir disk bölümünde olmasını istiyorsanız o ayrı bölümü seçip /home olarak atamanız yeterliydi. Bu şekilde kişisel klasörü şifreleme imkanı sunduğunu da belirtmeliyim.

Done dedik ve biçimlendirilecek olan disk bölümlerini gösteriyor. Eğer dokunmak istemediğiniz bölümler seçili değilse sorun yok demektir. Next. Ve biçimlendirmeyi onaylamak için Next. Kuruluma başladı. Oldukça hızlı bir kurulumu var.

Kurulum bittiği an önyükleyici sorusu geliyor. Eğer bu dağıtımın önyükleyicisini kullanmak istiyorsanız Next demeniz yeterli. Linux dünyam. Başka bir önyükleyici kullanacaksanız burada kurduğunuz bölümü seçip öbür sistemden bu bölümü eklemeniz gerekli.

Başlangıç menüsünü listeledi. İsterseniz sıralamayı değiştirebilirsiniz. Finish, tekrar Finish ve yeniden başlatalım. Kurulum ortamı çıktığında Enter.

Sistem tekrar açıldığında bölge seçiminde Asya veya Avrupa'dan İstanbul'u seçip saatte bir sorun yoksa yönetici şifremizi yazıyoruz. Ve normal kullanıcı hesabımız için isim ve şifre. Şimdi normal hesabı seçip şifremizi yazıyoruz ve yeni sistemimiz hayırlı olsun :)

Yalnızca son kullanıcı odaklı ve "kur-kullan" mantığıyla çıkarılan bir dağıtım olduğu için normal kullanıcıların kullanım şekilllerine yönelik hazır gelen yapılandırmalara bakacak olursak:

KDE MiniME

Yalnızca bir CD boyutunda gelen KDE kalıbı sadece temel paketleri ve canlı kullanımı içeriyor.

Ben sanal makinede çalıştırdım ve gri logonun ardından klavye seçim ekranı karşımda. Turkish modern Q'ya next dedim ve klasik KDE açılışı ile masaüstü geldi.

Sistemde KDE 4.10.5 temel araçları, metin düzenleyici, Konqueror, dosya gezgini, Synaptic gibi temel paketler kurulu. Gerekli olmayan hiçbir şeyin bulunmaması daha az kaynak tüketimi yapacağını da gösteriyor. Kurulduğu haliyle sadece 300 MB RAM ile sistem açık. KDE'li bir sistem için çok çok iyi. Ancak bu kadar Texaslı olmamalıydı.

Kurulumu on dakika civarı sürüyor ve sonra sistemde kullanacağımız programları kurmak için biraz uğraşmamız gerekli.

KDE

KDE MiniME kalıbının aynısı diyebilmemin önündeki tek engel, iso kalıbının 1.6 GB boyutunda olması. Tamamen aynı şekilde, aynı sürede açılıyor ve evet tek fark kendiliğinden kurulu gelen paketler. Açılış ekranında, kullanıcı arayüzünde veya panellerde miniME ile arasında hiçbir fark bulunmamakta.

Tam bir Libre Ofis setinden VLC'ye Bleachbit'ten GIMP'e kadar normal bir sistemde gerekli bütün paketler karşımızda. KDE yazılım paketi de bu sefer tam kurulu olarak geliyor. Normal bir başlangıç yapmak isteyenler için MiniME'yi değil bu kalıbı öneriyorum.

KDE Full Monthy

Diğer iki KDE yapılandırmasından farklı bir arayüzle başlayıp açılan kalıbın boyutu 4.2 GB! Boyutundan fark edildiği üzere canlı açılışı bayağı uzun sürüyor.

Dağıtımı canlı olarak açtığımızda karşımıza çıkan ilk şey canlı kullanım sırasındaki yavaşlık ile sistemi değerlendirmememiz gerektiği. Çünkü çalıştırdığımız her şey kalıptan RAM'e arşivden çıkarılıp karşımıza getiriliyor.

Kurulu olarak gelen araçlar hakkında birkaç sayı vermem gerekli. Mesela sistem menüsünde Video'da yaklaşık 50, Ses'te 40, İnternette 55 araç için kısayol mevcut. Toplamda yüzlercesi var çünkü 2600'den fazla paket kurulu!

Arka plan resminin değiştiğini ve yanlardaki kısayolları fark ettiyseniz, KDE FullMonthy ile birlikte hazır olarak 6 farklı masaüstü yapılandırması geliyor.

İnternet, Ofis, Oyun, Multimedya, Grafik ve Sistem isimlerinde 6 farklı renkte duvar kağıdı ile KDE panellerinde o türdeki uygulamaların kısayolları var. Hem kendi KDE hem de diğer dağıtımlardaki yalınlık anlayışının yerine her şeyin bol bol hazır olduğu farklı bir mantık ile çıkarılmış. Ben kendim sırf "neler kuruluymuş" diye bakmak için kurarım ancak böyle kalabalık bir sistemi kullanamam.

Canlı çalışan hali ile kullandığı RAM hiçbir şeyi göstermez ancak KDE plasmanın RAM'de 150 MB alan tuttuğunu görünce şaşırdım. Karşılaştırma amacıyla, Cinnamon 50 MB kadar alanda çalışabiliyor. Düşük donanıma sahip sistemlerde kullanılmamalı. Böylesine devasa bir sistemi kurmaya korktuğum için gerçek kullanım RAM miktarını yazamıyorum.

Bir ay önce çıkarılan kalıp için synaptic 390 güncelleme, 3 değişim ve 8 yeni paket kurulumu önerdi. Kotalı internet kullanıcılarının da uzak durması gerektiği açık.

LXDE

Şüphesiz en hafif olarak gelen sisteme göz atalım. 718 MB boyutundaki kalıp oldukça hızlı açılıyor ve masaüstü karşımızda.

Sistem sanal olduğu halde tepki süresi çok iyiydi. Şeffaflık efektlerine bolca yer verildiğini de not düşmeliyim ancak arayüz modernlikten uzak bir his verdi. Çift panel tarzı kullanım ile gelen masaüstü çeşitli araçlarla doldurulmuş ancak bunlar gerekli miydi?

Kurulduktan sonra boşta iken 180 MB RAM alanı ile çalışan dağıtımın gerçek hızı gerçek kullanımda ortaya çıkıyor. Mesela Firefox kapalı iken tıkladığınızda anasayfanızın açılması 3 saniye sürmüyor.

Birazcık kişiselleştirdiğim masaüstü ve LXDE denetim merkezi:

KDE MiniME ile neredeyse aynı boyutta olmasına karşın Pidgin, video oynatıcı, Abiword, GIMP gibi bir miktar paket kurulu olarak geliyor. KDE'deki yapılandırma aracının aynısı mevcut.

MATE

En yeni üye olan Mate'nin ilk kalıbı Temmuz başında çıktı ve 15 gün sonra tekrar bir kalıp daha dağıtıldı. Yeşil tonlardaki açılışın ardından klavye seçimi ve masaüstü karşımızda.

Firefox, VLC, Clementine gibi gerekli paketlerin kurulu geldiği sistemin tepki süresi çok iyi. Yine çift panel tarzı yapılandırma ile gelen sistemde PCLOS yönetim merkezinin yanında Mate kontrol merkezi de geliyor:

Kurulumdan sonra boşta iken 185 MB RAM alanı ile açık kalabilen sistem yine gerçek performansını bu haliyle gösteriyor. Firefox'un açılış süresinde LXDE'den geride kaldığını söyleyemem.

Birazcık kişiselleştirdim ve

Dağıtıma siz kendiniz ayrıca Xfce, E17, Fluxbox ve GNOME kurulumu yapabileceğiniz gibi topluluğun bu masaüstü ortamları için çıkardıkları kalıpları bulma şansınız da var. Hatta GNOME konusunda ana toplulukla anlaşmazlık içinde olan ayrı bir kesimin forumu da mevcut.

PCLOS topluluğunun her ay çıkardığı çok başarılı bir dergileri de var. http://pclosmag.com/ bağlantısında hem teknik hem gündelik konularla ilgili İngilizce yazılara ulaşabilirsiniz.

Bu şekilde çeşitli kullanım amaçlarına yönelik dağıtımlar çıkaran PCLinuxOS ailesine göz atmış oldum. Oldukça kararlı olan sistemler daha önce hiç linux kullanmamış kullanıcılara uygun olmasa da diğer her kesimden kullanıcıya hitap ediyor.