"Fedora 19 Schrödinger's cat" Resimli Kurulum ve İncelemesi

Red-Hat sponsorluğundaki linux dağıtımı olan Fedora, 19. final sürümüne kavuştu. "Schrödinger'in kedisi" kod adlı dağıtımın kurulumuna, GNOME-Cinnamon-KDE masaüstü ortamlarına ve genel duruşuna bir göz atalım. Bakalım Schrödinger'in kedisi yaşıyor muymuş :)

Fedora 19, Fedora 18'den bir yükseltme aracı ile yüklenebileceği gibi resmi olarak dağıtılan GNOME 3.8 masaüstü ortamına sahip görüntü kalıplarının yanı sıra "spins" olarak isimlendirilen KDE, Xfce, LXDE, Mate-compiz masaüstü ortamları ile de kurulabilir. Ayrıca internete bağlı olmayan makinelere kurulum için çok daha fazla paket içeren 4.2 GB'lik DVD kalıpları da indirilebilir.

Eğer bilgisayarınıza kurmak isterseniz UNetbootin gibi bir araçla USB belleğinize atıp BIOS'ta başlangıçta USB belleğinizi seçmeniz yeterli.

Ben varsayılan masaüstü olan GNOME3 ile kurulumu gerçekleştiriyorum. Sonra GNOME3'lü kalıba bir ara varsayılan olması için tartışmaya açılan Cinnamon 1.9.1 kurulumu yapıp biraz da canlı KDE'li ortama göz atacağız.

900 MB'den büyük olan kalıpları şu adresten indirebilirsiniz:

http://fedoraproject.org/en/get-fedora-options

Bu sürümde GNOME 3.8 ile gelen bütün yeniliklerin yanında 3 boyutlu yazıcı desteği ve uygulama geliştiriciler için pek çok yenilikler de gelmiş durumda. Yani ağırlık geliştiriciler tarafında.

Sanal makine ile sistemi açıyorum ve karşımda açılış ekranı:

Not düşmem gereken bir ayrıntı. Sanal makineye 512 MB'lık bir RAM atadığımda sistemin belirgin şekilde kararsız çalıştığını fark ettim. Sistem gereksinimine 1 GB RAM diyebilirim. Ve görüntü sanal makinede inanılmaz kararsız. Yer yer doku bozuklukları, işaretçinin titreyip kaybolması gibi sorunlar hiç bitmedi.

Enter deyip geçiyorum. Ve Fedora'yı canlı mı kullanmak istediğim yoksa doğrudan kurulum mu yapmak istediğimi soran ekran. Aslında karşımızdaki sadece kısayol düğmesi. Canlı kullanımda kurulum yazılımı mevcut.

Kur diyorum ve kurulum yazılımı çalışıyor.

Dil seçimini yapalım ancak çeviri miktarı inanılmaz derecede düşük:

Devam diyoruz ve karşımızda kurulum seçenekleri ekranı.

Sırayla ilerleyelim. Sistem gün ve saati bende doğru gösteriyordu. Herhangi bir değişiklik yapmadan Done dedim.

Klavyede ilk sırada İngiizce Q bulunduğu için Türkçe'yi seçip yukarı ok ile üste çıkardım ve Done.

Installation Destination'da hangi sürücüyü veya sürücüleri kullanacak isek onu işaretliyoruz. İşaretlemediğimiz sürücülere Fedora herhangi bir şekilde dokunmuyor. Ve seçtiğimiz sürücülere de ilk ekranda Begin Installation demediğimiz sürece dokunmuyor.

Sürücüyü işaretleyip veya işaretliyse öylece bırakıp Done dediğimiz anda seçenekler karşımıza çıkıyor.

Disk yapılandırmasını otomatik ayarlamasın, bizim seçtiğimiz bölümlere kursun diye "I want to review/modify ..." ve Devam diyelim.

Kurulum için bağlantı noktalarını seçelim. Sıradan bir linux kurulumunda sistem / yani kök dizini atadığımız bölüme kurulur. Eğer istersek /home, /boot gibi pek çok dizini ayrı ayrı disk bölümlerine atayabilir ihtiyacımıza göre sürücü kullanımı yapabiliriz. Ben en sade yolu seçiyorum çünkü en çok kullanılan ol bu. Yani kök dizini bağlayıp bir de takas alanı seçeceğim.

Kök dizini bağlayacağım disk bölümünü oluşturuyorum:

+ diyorum ve / yani Kök'ü seçiyorum:

Boyutunu elle yazabilmek ilginç olmuş:

70gb veya 56000mb şeklindeki kalıplarda yazımı kabul ediyor. Add mount point diyelim ve sistem kurulum noktamız hazır.

Tekrar + diyelim ve takas alanımızı belirleyelim:

Takas alanımızın boyutu kalan kısım kadar olsun diyemiyorum. Elimle bir miktar yazmam gerekli. Add mount point dedik.

Ve şaşırmadım. 969 kb'lık alan boş kaldı. Disk tablomuz hazır:

Eğer kişisel dosyalarımızın bulunduğu /home dizini başka bir disk bölümünde olsun ve sistemi yeniden kurunca silinmesin istiyorsak bir kez daha + deyip /home 'u seçip boyutunu belirtmemiz yeterliydi.

Done dedik ve değişikliklerin özeti karşımızda. Burada onaylasak dahi diskimizde henüz harhangi bir değişiklik olmayacak. Accept changes dedik ve işimiz bitti.

Başlangıç ekranına döndük. Tek bir farkla. Artık kurulum noktamız belli olduğu için bize sağ altta "Begin Installation" "Yüklemeye başla" seçeneğini sunuyor. Tıkladığımız an kurulum başlıyor.

Kurulum devam ediyorken karşımızda iki düğme var. Linux dünyam. İlki root yani tam yetkili kullanıcı şifresini belirleme seçeneği. İkincisi normal kullanıcının ismini ve şifresini belirleyeceğimiz seçenek. İsterseniz benim yaptığım gibi normal kullanıcıyı da yetkili olarak atayabilirsiniz. Kararsızsanız bence işaretlemeyin.

Kurulum tamamlandı ve Quit dedik. Artık kurulum ortamını ayırabiliriz.

Sistem gri bir oturum açma ekranı ile karşıladı. Oturum açtıktan sonra işte masaüstü:

Türkçe, ileri, Türkçe Q klavye, ileri. Burada eklemem gereken bir ayrıntı. Transifex bağlantısında görüldüğü üzere Fedora'nın Türkçe çeviri oranı şu an %10'da. Böylesine gözde bir dağıtımda bu Türkçe seviyesi biraz üzücü.

İsterseniz buradan kolaylıkla bulut hesaplarınızda oturum açıp dosyalarınıza erişebilirsiniz.

Ve GNOME3'ü kullanmaya başla dedik.

Karşıma hiç beklemediğim bir tam ekran sunum gösterisi çıktı. Açıkçası "noluyo ya" dedim. Sunumu izlemedim bile. GNOME3'ün kullanımına dair birkaç ipucunu gösterdi. Bitiminde ise getting started ekranı karşımızda.

Ben GNOME3'ün kullanım mantığını sevemediğim için birkaç görüntünün ardından Cinnamon 1.9.1 kurulumu yapalım. Büyük halleri için üzerlerine tıklayabilirsiniz. Ekran çözünürlüğü 800x600 olduğu için simgeler çok yer kaplıyor.

Libre Office'ten Firefox'a kadar pek çok gerekli paket kurulu halde geliyor. Sistemde Ubuntu'nunkine benzer bir hata raporlama sistemi de mevcut.

Etkinlikler penceresi ve uygulamalar:

Firefox çalışıyorken:

 

Cinnamon'un kurulumu için uygulamalar ekranında en altta Yazılım'ı seçiyorum ve arama yerine cinnamon yazdım. Window management... ismindeki paketin başına işaret koyup Apply changes diyorum. 4 adet yeni uygulama kurulduğu bilgisi karşımda. Kapatabiliriz. Çünkü Cinnamon'u çalıştırmanın yolu oturumu kapatıp açmak. Oturumu kapatma seçeneğini bulamadığım için uçbirime gnome-session-quit dedim ve çıkış yaptım.

Oturum açma penceresi karşıma geldi ve tek yapmam gereken oturum seçeneğini GNOME iken Cinnamon yapmak. Eğer donanımsal hızlandırmayı desteklemeyen çok eski bir ekran kartınız varsa ikinci seçeneği seçmeniz gerekir. Seçmezseniz sizi bir iki saniye kadar bekletip kendi kendine ikinci seçeneği seçtiğini gösteren bir uyarı baloncuğu ile karşılaşırsınız.

Şifremi yazdım ve Giriş. Ekran çözünürlüğü 800x600 olduğu için burada da pek güzel durmuyor. Fedora Cinnamon 1.9.1

GNOME3'te ekran kilitlendiği zaman açmak için ekrana tıklayıp yukarı doğru sürüklemek gerekli. Ancak Cinnamon'da bu gerekmiyor.

Dosya gezgini olarak Nemo da eklenmiş durumda. Ancak Linux Mint 15'teki Cinnamon tasarımına ulaşabilmek için çok fazla ayar yapılması gerekli.

Kurulumu yaptık, Cinnamon'u yükledik. Sıra KDE'de. Bunun için KDE'li kalıbı indirdim ve sanal makinede canlı olarak çalıştırıyorum.

Sistem klasik KDE tarzı ile açıldı ve GNOME3'e göre çok daha kararlı bir duruş sergileyen bir ekran karşıladı beni. Titreme, bozulma sorunu neredeyse hiç yoktu.

Fedora'ya kapalı kodlu flash player kurulumu yapmak için uçbirime:

64 bit ise

sudo yum install http://linuxdownload.adobe.com/adobe-release/adobe-release-x86_64-1.0-1.noarch.rpm -y

32 bit ise

sudo yum install http://linuxdownload.adobe.com/adobe-release/adobe-release-i386-1.0-1.noarch.rpm -y

sudo rpm --import /etc/pki/rpm-gpg/RPM-GPG-KEY-adobe-linux

demek yeterli.

Lisans sorunundan dolayı eksik olan pek çok kod çözücü için VLC medya oynatıcıyı kurmak isterseniz:

sudo rpm -ivh http://download1.rpmfusion.org/free/fedora/rpmfusion-free-release-stable.noarch.rpm

Fedora'nın prensipleri gereği depolarına ekleyemedikleri paketleri rpmfusion depolarında bulabilirsiniz. Bunun için uçbirime:

su -c 'yum localinstall --nogpgcheck http://download1.rpmfusion.org/free/fedora/rpmfusion-free-release-$(rpm -E %fedora).noarch.rpm http://download1.rpmfusion.org/nonfree/fedora/rpmfusion-nonfree-release-$(rpm -E %fedora).noarch.rpm'

dedikten sonra y demeniz yeterli.

Toparlarsak;

Sanal makine sorunlarına rağmen oldukça kararlı bir duruş sergileyen dağıtımın geliştiriciler için sunduğu özellikler gün geçtikçe daha da güçleniyor. Bunun yanında gündelik kullanım için de çok iyi bir durumda. Eğer Fedora'nın özgür yazılım politikası nedeniyle yaptığı kısıtlamalarla uğraşmak istemiyorsanız GNOME3 ve KDE ile sunulan Korora dağıtımını tercih edebilirsiniz.

Ubuntu'nun GNOME3 atağına rağmen gerçek bir GNOME3 deneyimi isteyenlerin en çok sahiplendiği dağıtım olan Fedora için ben oyumu KDE'den yana kullanıyorum.

Ve cevap aradığımız asıl soru: Schrödinger'in kedisi yaşıyormuş :)