Debian GNU/Hurd 2013 İncelemesi

Linux dağıtımlarının ana dağıtımı olarak nitelenen Debian'ın, Linux yerine GNU projesi bünyesinde geliştirilen Hurd kerneli ile çalıştırılan bir sürümü de mevcut. Debian GNU/Hurd'e yakından göz atalım.



1990'da GNU bünyesinde geliştirilen yazılımları Unix yerine özgür bir çekirdekle çalıştırma fikri ile başlayan geliştirme süreci, Linux'un ortaya çıkıp yükselişi ile birlikte oldukça yavaşlamış. Bugün kullanılabilir durumda olan tek dağıtım 4 yıllık aranın ardından yeni sürüm olarak çıkan Debian GNU/Hurd 2013. Arch GNU/Hurd projesi 2011'de, Gentoo GNU/Hurd projesi ise 2006'da belirsiz bir şekilde sonlandırılmış.

Mach mikrokernel tabanlı çekirdek sadece i386 mimarisinde çıkarılmış. Linux ortamında çalışan on bini aşkın paket bu sisteme uyarlanmış durumda ancak karşımızda kararlı bir sistem yok.

Peki neden bu kararsız sistem? Linux çekirdeği ile birazcık uğraşan herkes kernel modüllerinin her çekirdeğe uygun olarak tekrar derlenmesi ve eklenmesi gerektiğini bilir. Peki bu neden Windows çekirdeği için geçerli değil? Linux çekirdeğinin monolitik mimarisinden dolayı yaşattığı sorunları aşan hibrid bir mimarisi varsa evet bu kernelde umut var. Daha hızlı çalışan, daha kolay kullanılan ve yeniliklere daha uygun yapısının avantajları Linux'tan bir adım önde olmasını sağlıyor.

KURULUM

i386 DVD kurulum kalıbını bu adresten indirebilirsiniz. 256 MB RAM ile Intel/AMD bütün işlemcilerde sorunsuz çalışacaktır.

Dağıtımı Virtualbox ile kurabilmek için işletim sistemine Other/Unknown dedim. Bu şekilde düzgün çalışması için gerektiği gibi disk yöneticisi IDE ve ağ bağdaştırıcısı da PCnet-FastIII olmuş oldu.

Kurulumunu adım adım ele almak istemiyorum çünkü alışıldık kurulumlardan kesinlikle farklı değil. Pseudo grafiksel kurulum uygulamasında dosya sistemi olarak ext2 seçimi ve takas alanını belirledikten sonra dosyaların indirileceği yansıyı seçtim. Masaüstü ortamı için Debian desktop environment ve ek araçlar için Laptop'u işaretledim.

İnternetten dosya indirdiği için iki saat kadar süren bir kurulumun ardından sistem başladı.

SİSTEM

Önyükleyici GRUB; DOS, BSD, Linux, Hurd gibi pek çok kernel ile uyumlu olduğu için tercih edilmiş. Ve oturum açma ekranı karşımda:

Xorg ve Xfce kurulumu dahi yapılmış olmasına karşın herhangi bir pencere yöneticisi kurulumu yapılmamış. Elimizle kurmalıyız. Burada kullanıcı hesabınızla startx derseniz size yetkiniz olmadığı uyarısını veriyor. Öncelikle her kullanıcının X'i başlatabilmesini sağlayalım. Superuser yetkisini alırken su yerine

su -

komutunu kullanmamız çalışma dizininin seçilmesi açısından ciddi önem taşıyor.

dpkg-reconfigure x11-common

deyip anyone dersek artık bu yetkiye kavuşmuş oluyoruz. Masaüstü ortamları için şu paketi alalım:

apt-get install rxvt

Ve ben openbox kurulumu yapıyorum:

apt-get install openbox menu

Ayrıca root hesabının startx komutu ile çağıracağı masaüstü ortamını belirtmek için

nano ~/.xinitrc

dosyasını oluşturup openbox ve kurulu gelen xfce panel:

exec openbox-session &
xfce4-panel

satırlarını ekledim. Ctrl+O, Enter, Ctrl+X. Masaüstü ortamımız hazır. Başlatalım:

startx

Çekirdek sürümü 0.3 olarak görünmekte ve ikinci komuttan anlaşılacağı üzere bu kesinlikle linux değil. Normal kullanıcı hesabı için ~/.xinitrc'yi ayarlayınca:

GIMP'in kurulu olması şaşırttı. IceWeasel ise çalışmıyor. Neredeyse bütün Xfce araçları kurulu olarak geliyor.

Sistemi kullanırken ciddi performans sorunları hissettim. Sanal ortamda çalışmasında sıkıntı olduğu çok net ortada.

ÖZETLE

Gündelik kullanım için yeterince kararlı düzeyde olmayan GNU/Hurd, özgür yazılım=linux mantığını yıktığı için takdir edilmeye değer. Olur da bir gün Linux sorunlar yaşarsa başka özgür ortamlar özgür yazılım sevenleri selamlıyor olacak.

Kolay gelsin.